Günümüzde çok yaygın bir hastalık olan yağlı karaciğer hastalığı pek çok insanın mücadele ettiği bir hastalıktır. Bazı kişilerde belirti görülmese de belli başlı belirtileri vardır. Ayrıca yaşam tarzında yapılacak değişikliklerle bu hastalığın yol açacağı olumsuzlukların önüne geçmek mümkün olmaktadır.
Yağlı karaciğer (hepatosteatoz); kendi ağırlığının %5 fazlası kadar yağ içerdiği anlamını ifade etmektedir. Karaciğer yağlanması iki şekilde ortaya çıkmaktadır; alkole bağlı olan ve yoğun olarak görülen alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanması olmak üzere ortaya çıkmaktadır. Yağlı karaciğer hastalığı belirtileri, nedenleri nedir? Hastalıktan korunmak için ne yapılmalı? Detaylar yazımızda.
Karaciğer Yağlanması Belirtileri Nedir?
Yağlı karaciğer hastalığı 1980’li yıllarına kadar ayrı bir hastalık kabul edilmemiş ancak 1980’lerden sonra inceleme konusu olmuş ve 3000’e yakın çalışma yapılmıştır. Karaciğer yağlanması günümüzde en yaygın görülen hastalıklardan biri durumuna gelmiştir. Karaciğer yağlanması çoğu zaman belirti vermeyen bir hastalıktır.
Rutin kontrol sırasında ortaya çıkabilen ve ALT, AST yüksekliği ile anlaşılan bu hastalık sağ üst kısımda ağrı, karın şişliği, mide bulantısı, karın ağrısı, halsizlik ve yorgunluk gibi belirtiler gösterebilir. (1)
Karaciğer Yağlanması Neden Olur?
Karaciğerin kendi ağırlığının % 5’inden fazla yağlanması bu hastalığı tanımlamaktadır. Alkol dışı karaciğer yağlanmasında genellikle sağlıksız beslenme koşullarının etkili olduğu belirtilmektedir.(2) Non-alkolik yağlı karaciğer hastalığı (NAYK) karaciğer yağlanmasında görülen en önemli sebeplerdendir. Diğer nedenlerini ise maddeler halinde sıralayacak olursak;
- Aşırı alkol alımı,
- İlaç kullanımı,
- Kronik viral enfeksiyonlar ( Hepatit C ve Hepatit B)
- Toksinler (arsenik)
- Obezite
- Sağlıksız beslenme (3)
Karaciğer Yağlanması Tanısı Nasıl Konulmaktadır?
Karaciğer yağlanması tanısı ve yağlanmanın derecesi için belirli tanı yöntemleri vardır. Ultasonografi, manyetik rezonans görüntüleme ve bilgisayarlı tomografi kullanılarak teşhis konulur. Tanıda en önemli adım karaciğer biyopsisi olarak ifade edilmektedir. (4)
Non alkolik yağlı karaciğer hastalığı (NAFLD); alkol dışı nedenlerle ortaya çıkan karaciğer yağlanmasının tanımıdır. kendi arasında ikiye ayrılan alkol dışı yağlanma şu şekilde sınıflanır.
- Steatoz; karaciğer yağlanması ile birlikte iltihapta görülmektedir.
- Nonalkolik Stieathepatit (NASH)
Karaciğer Yağlanmasının Tedavisi İçin Ne Yapılmalı?
Alkol dışı karaciğer yağlanması tedavisinde risk faktörleri de göz önüne alınarak tedavi süreci başlamalıdır. Hastalığın siroza dönüşme riski, kalp hastalığı riski gibi durumlar değerlendirilmelidir.
Karaciğer yağlanmasının tedavi süreci ilaçlarla değil beslenme ve yaşam şartlarının değiştirilmesiyle mümkün olmaktadır. Sağlıklı beslenme ve spor ile bu hastalığın önüne geçilebilir.
Karaciğer yağlanmasında en belirgin sebep sağlıksız beslenmedir. Bu hastalıkla karşı karşıya kalan bir kişide beslenmesine konu olan yiyecekleri, yaşam tarzını değerlendirerek yapılacak değişikliklerle bu hastalığın önüne geçilebilir.
Karaciğer Yağlanmasına Ne İyi Gelir?
Karaciğer dostu besinler tüketmek yağlanmayı önlemek için doğru adım olacaktır. Limon, elma sirkesi, zerdeçal, yeşil çay gibi besinleri tüketmeye başlamak, şeker ve yağı mümkün olduğunca azaltmak, Akdeniz tarzı beslenme; meyve, sebze, kuruyemiş, kepekli tahıllar, deniz ürünleri ve zeytinyağından oluşan sağlıklı yemeklerle hem kilo kaybı sağlanır hem de karaciğer yağlanması yavaşlatılabilir.
Karaciğer Yağlanması Hastalığı Olanlar Hangi Doktora Gitmeli?
Karaciğer yağlanması için hangi doktora gidilir sorusunun cevabı genellikle dahiliye olarak bilinir. Dahiliye (iç hastalıkları); karaciğer yağlanması ve hastalıklarına bakmaktadır. Yine aynı şekilde Gastroenteloji bölümü de bakmaktadır. Gastroenteroloji bölümü de sindirim sistemi hastalıklarına bakmaktadır.
Hepatoloji; karaciğer, safra kesesi hastalıklarına bakan bölümdür.
REFERANSLAR
1.Sonsuz, A., & Baysal, B. (2011). Karaciğer yağlanması ve non alkolik steatohepatit. Güncel Gastroenteloji, 15(98-106).2.Toprak, D. (2011). Hepatosteatoz (Yağlı Karaciğer Hastalığı). The Journal of Turkish Family Physician, 2(2), 50-57.
3.İdilman, İ. S., & Karçaaltıncaba, M. (2014). Karaciğer yağlanması tanısında ve yağlanma miktarının belirlenmesinde radyolojik tanı yöntemleri. Güncel Gastroenteloji, 18(112-118).4.Çolak, Y., & Tuncer, İ. (2010). NONALKOLİK KARACİĞER YAĞLANMASI VE STEATOHEPATİT. Journal of Istanbul Faculty of Medicine, 73(3), 85-91.
