Dünyada ve ülkemizde doğal olarak yetişen mantarlar yanı sıra, bir çeşit işlemlerden sonra da mantar üretimi yapılmaktadır. Üretimi yapılan mantarın çok büyük pazarı olup, bu işle uğraşan kişiler ciddi kazanç elde edebilir.
Mantar yetiştiriciliğinin püf noktaları, yetiştirme aşamaları ve dikkat edilmesi gereken hususlar bu yazının temelinde yer alacak ana konular arasındadır.
Mantar Yetiştiriciliği
Evde mantar yetiştirmek profesyonel mantar yetiştiriciliğinden daha kolaydır. Hazır alacağınız ya da kendiniz yapacağınız kompostla evde mantar yetiştirmek hızlı ve kolay olur. Ticari amaçla yapılan mantar yetiştiriciliğinde ortamın ısısı, nemi, ışığı ve havalandırmasının ne kadar iyi olduğuyla bağlantılıdır. Mantarı ise evinizin kullanılmayan bir odası, bodrumu, müsait yeri olanlar için sera, depo tarzı yerler bu iş için ideal sayılabilir.
Mantar yetiştirme şu aşamalarda olur;
Kompost Hazırlığı: Mantar yetiştiriciliğine yeni başlayanların en çok merak ettiği konulardan biride kompost hazırlığıdır. Kompostu oluşturan saplar kuru olmalı ve hazırlama aşamasında eşit dağılım sağlanması gerekmektedir. Kompost mantarların yetişmesinde kullanılan özel bir karışımdır diyebiliriz.
Misel Ekimi: Mantar tohumu olarak da nitelendirilebilen miseli mantar yetiştirmek isteyenlerin hazır olarak alması gerekmektedir. Ülkemizde ise misel üretimi yeterli miktarda yapılmadığından çoğunlukla yurtdışından alınmaktadır. Ayrıca miselin nakliye esnasında soğuk sıcak dengesi kalitesini bozacağı göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Çünkü miselin kalitesi de verimliliği de düşmektedir. (1)
Hasat ve Hasat Sonrası Muhafaza: Mantarın raf ömrünün kısa olduğunu hepimiz biliriz. Severek tüketilen sofralarda yer bulan mantar üretim sonrasında uzun bir süre saklanması mümkün olmayan yiyecekler arasındadır. Dünyada ve ülkemizde mantarlar çoğunlukla yemeklik olarak tüketilse de diğer yarısı da konserve, kurutma, çorbalık gibi alternatiflerle de değerlendirilmektedir.
Hasat sonrasında maliyeti arttıran unsurlardan biri olsa da soğuk hava depolarında muhafaza edilmesi mantardaki kaybı önlemektedir. (2)
Evde Mantar Nasıl Yetiştirilir?
Mantar yetiştirmek niyet eden kişilerin öncelikle hazır kompostlarla bu işe başlamaları tavsiye edilir. Hazır kompostlarda misel ekimi tamamlanmış olup uygun ortamın sağlanması gerekmektedir.
Evde yapmanın en kolay yolu ise hazır misel ekili kompostu bir kovaya yerleştirerek üzerine örtü örtebilirsiniz. Örtünün amacı ise nem kaybını azaltmak amacıyla yapılmaktadır. Örtünün üzerine ise bir poşet geçirerek geçirmeniz gerekmektedir. 18-20 gün kuluçka süresi sonunda misellerin kompostun yüzeyini kapladığını göreceksiniz. Bu süre sonunda örtü toprağını sermeniz gerekmektedir. Mantar yetiştirmek isteyen kişiler bireysel ya da daha büyük düşünen kişilerin mantar yetiştirmekte kullanılan kompost, misel, misel ekimi gibi önemli bilgileri edinmesi gerekmektedir. Burada sizlere kolaylık sağlayacak bilgiler ise Tarım ve Orman Bakanlığının yol haritası olacak bilgiler sizlere yardımcı olacaktır. (3) tıkladığınızda detaylı bilgiyi alabilirsiniz.
Ücretsiz Mantar Yetiştiriciliği Kursları
Halk Eğitim Merkezleri, İSMEK, KOMEK gibi belediyelerin düzenlediği kurslarla toplamda 88 saat eğitim sonunda eğitimini ve sertifikanızı alabilirsiniz. Bu işi düşünüyorsanız, hobi olarak ya da ticari olarak mantar yetiştirmek ve bu işin püf noktalarını öğrenmek istiyorsanız bu kurs size göre. Mantar yetiştiriciliği kursları ile ilgili ayrıntılı bilgiyi https://www.kursbilgisi.com/mantar-yetistiriciligi-kursu/ linkinden alabilirsiniz.
REFERANSLAR
1.Öztürk, A. (2019). İstiridye mantarı (Pleurotus ostreatus) sporlarından farklı yöntemlerle misel üretimi ve futar HK35, natura TR90 çeşitlerinin fiziksel ve fitokimyasal özelliklerinin karşılaştırılması (Master’s thesis, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi/Fen Bilimleri Enstitüsü).2.Demir, Y. U. S. U. F., & Uzun, A. (1998). Karadeniz bölgesi kültür mantarı (Agaricus bisporus) yetiştiriciliğinin mevcut durumu, sorunları ve üretim tesislerinin iyileştirilmesine yönelik öneriler. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 22(3), 273-280.
3.Valiliği, S., & Müdürlüğü, İ. T. MANTAR YETİŞTİRİCİLİĞİ.
